Στα «Νέα» διαβάζουμε: «Νέα συγκλονιστικά στοιχεία για τις τελευταίες ώρες του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα, τον τόπο εκτέλεσης και ταφής του έρχονται στο φως της δημοσιότητας ξεσκεπάζοντας ακόμη και τα μέλη του εκτελεστικού αποσπάσματος που αντιμετώπισε ο ποιητής, με εντολή από το καθεστώς Φράνκο, στις αρχές του ισπανικού εμφυλίου. Ο ιστορικός Μιγκέλ Καμπαλέρο Πέρεθ, από τη Γρανάδα, αφιέρωσε τρία χρόνια ερευνώντας εξονυχιστικά αρχεία της αστυνομίας και του στρατού, προσπαθώντας να ανασυνθέσει τις τελευταίες 13 κρίσιμες ώρες της ζωής του σημαντικού ισπανού ποιητή και θεατρικού συγγραφέα. Ο Πέρεθ ισχυρίζεται στο βιβλίο του «Οι τελευταίες 13 ώρες του Γκαρσία Λόρκα» ότι ανακάλυψε την ταυτότητα των έξι από τους δώδεκα αστυνομικούς και εθελοντές του εκτελεστικού αποσπάσματος, αλλά και τριών ακόμα κρατουμένων, καθώς επίσης και την ακριβή τοποθεσία εκτέλεσης και ταφής του ποιητή του Γκουανταλκιβίρ. Για τη δολοφονία του Λόρκα ο ισπανός ιστορικός κατηγορεί τους δεξιούς πολιτικούς και επιχειρηματικούς αντιπάλους του, μέλη επιφανών οικογενειών της Γρανάδας, ακόμα και κάποιους από την άκρως συντηρητική οικογένεια του πατέρα του. Πρόθεσή του ήταν αρχικώς να εξακριβώσει την ορθότητα των πληροφοριών που είχε συγκεντρώσει το 1960 ο ισπανός δημοσιογράφος Εντουάρντο Μολίνα Φαχάρδο, μέλος της ακροδεξιάς φάλαγγας του στρατηγού Φρανσίσκο Φράνκο. «Λόγω των πολιτικών πεποιθήσεών του, ο Φαχάρδο είχε πρόσβαση σε ανθρώπους που ήταν πρόθυμοι να του πουν την αλήθεια. Τα αρχεία πιστοποιούν όσα είχε πει, επομένως εύλογα υποθέτουμε ότι δεν λέει ψέματα για την τοποθεσία στην οποία ετάφη ο Λόρκα». Πρόκειται για λάκκο που είχαν ανοίξει κάποιοι προσπαθώντας να βρουν νερό κοντά σε μια απομονωμένη φάρμα. Απέχει, δε, μόλις 500 μέτρα από το σημείο που είχε υποδείξει ο ιστορικός Ιαν Γκίμπσον το 1971, αλλά σε ανασκαφή το 2009 δεν βρέθηκε τίποτα. «Το νέο σημείο βρίσκεται στην ύπαιθρο, αρκετά μακριά από τα γύρω χωριά, ώστε να μη δει ή ακούσει κάποιος κάτι. Ωστόσο είναι προσβάσιμο με αυτοκίνητο – ώστε με τους προβολείς του να μπορεί να βοηθήσει το εκτελεστικό απόσπασμα μέσα στη νύχτα», τόνισε ο Πέρεθ. Τα μέλη του εκτελεστικού αποσπάσματος πήραν 500 πεσέτες ως μπόνους έκαστο. «Ορισμένοι, εθελοντές και αστυνομικοί, δεν είχαν επιλογή. Θα τους εκτελούσαν αν δεν το έκαναν. Δεν είχαν, δε, ιδέα ποιος ήταν ο Λόρκα». Δύο πάντως γνώριζαν. «Ο ένας ήταν ο διοικητής του αποσπάσματος, ο αμείλικτος 53χρονος Μαριάνο Αχένιο, και ο άλλος ο εθελοντής Αντόνιο Μπεναβίδες, συγγενής της πρώτης συζύγου του πατέρα του Λόρκα. Ο Μπεναβίδες προερχόταν από τη δεξιά οικογένεια των Ρολδάν, πολιτικών αντιπάλων της οικογένειας Γκαρθία (του πατέρα). Ηταν έξαλλοι με τον αγρότη πατέρα και πήραν εκδίκηση σκοτώνοντας τον γιο».
Με αφορμή τα παραπάνω θυμόμαστε το ποίημα του Ν. Εγγονόπουλου:
Νέα περί του θανάτου του Iσπανού ποιητού Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα στις 19 Aυγούστου του 1936 μέσα στο χαντάκι του Kαμίνο Nτε Λα Φουέντε.
.una accion vil y disgraciado.
η τέχνη κι’ η ποίηση δεν μας βοηθούν να ζήσουμε:
η τέχνη και η ποίησις μας βοηθούνε
να πεθάνουμε
περιφρόνησις απόλυτη
αρμόζει
σ’ όλους αυτούς τους θόρυβους
τις έρευνες
τα σχόλια επί σχολίων
που κάθε τόσο ξεφουρνίζουν
αργόσχολοι και ματαιόδοξοι γραφιάδες
γύρω από τις μυστηριώδικες κι’ αισχρές συνθήκες
της εκτελέσεως του κακορρίζικου του Λόρκα
υπό των φασιστών
μα επί τέλους! πια ο καθείς γνωρίζει
πως
από καιρό τώρα
― και προ παντός στα χρόνια τα δικά μας τα σακάτικα ―
είθισται
να δολοφονούν
τους ποιητάς
και από το δίσκο «12 τραγούδια του Λόρκα», σε μουσική Γιάννη Γλέζου και απόδοση Λευτέρη Παπαδόπουλου, το ποίημα «Κόρντοβα» του Λόρκα (Τραγουδά ο Γιάννης Πουλόπουλος). Αυτοβιογραφική σημείωση : το τραγούδι αυτό ήταν η πρώτη επαφή που είχα με την ποίηση του Λόρκα στα εφηβικά μου χρόνια. Ακόμη μου προκαλεί την ίδια συγκίνηση…
[youtube=http://www.youtube.com/watch?v=ZmmOQ1BlWcQ&w=425&h=350]
