• Ανήκει στα «Άνθη του Κακού».

• Στο μεταίχμιο ρομαντισμού – συμβολισμού: Το «Άλμπατρος» θέτει, μεταξύ άλλων, το ρομαντικής καταγωγής αίσθημα απομόνωσης του ποιητικού υποκειμένου με τάση χαμηλού ρομαντισμού. Η συμβολιστική διάσταση του “Άλμπατρος” ανοίγει μεταξύ άλλων και τον θεματικό κύκλο της μεταμόρφωσης του ποιητή, των διαδοχικών συμβολισμών που επιλέγει δηλαδή, για να αποδώσει τη σχέση του με την πραγματικότητα ή την ποίηση. Ο Μπωντλαίρ παρουσιάζεται και μένει στην ποίησή του, και μέσα, στην ποιητική καθόλου πράξη, ένας τρυφερός βάρβαρος. Έχει ποιήματα που αποπνέουν μια γοητεία και άλλα μια έντονη τραχύτητα. Άλλα ποιήματα είναι υποταγμένα σε μια λογική ξηρότητα και άλλα πάλι έχουν μια εσωτερική τρυφερότητα. Μέσα σ’ όλη τη γαλλική ποίηση του αιώνα, ο Μπωντλαίρ είναι εκείνος που στέκεται πιο κοντά σ’ αυτόν τον άνθρωπο, που είναι ο ίδιος ο εαυτός του. Μπορούμε να πούμε ότι με ορισμένα ποιήματα (όπως το συγκεκριμένο) αποκαθιστά στη Γαλλία, τη δραματική ποίηση, που κάποτε την είχε εισαγάγει, ιδιοφυώς, ο Francois Villon.

• Συμπαγής ποιητικός μύθος, με φανερά επεξεργασμένη ιεράρχηση:

Α’ στροφή: Τα άλμπατρος σε πτήση – παγίδευσή τους – αίτιο: δική τους εμμονή να ακολουθούν το πλοίο ,η νωχελικότητα  + η ανία των ναυτικών

Β στροφή: Το δράμα της χλεύης στο κατάστρωμα

Γ’ στροφή: Η μεταστροφή του πουλιού σε ηττοπαθές θύμα – παράδοση στους θύτες

Δ’ στροφή: Ταύτιση του ποιητή – αποσυμβολισμός – δραματικότητα

• Θεματικός πυρήνας: ο ποιητής εκφράζει τη συναισθηματική του κατάσταση στοχαζόμενος τη σχέση του με την πραγματικότητα και τους άλλους συνταξιδιώτες της ζωής. Ο ποιητής διαφέρει από αυτούς και το γνωρίζει. Το αίσθημα της απογοήτευσης, όμως, κυριαρχεί, όταν είναι αναγκασμένος να ενταχθεί στην καθημερινή ζωή. Τότε, γίνεται δέκτης της χλεύης και της αποδοκιμασίας των άλλων και υποφέρει από τη στάση τους. Ο ποιητής, που βιώνει τη μετριότητα της ανθρώπινης κοινωνίας, αισθάνεται µέσα σ’ αυτήν ξένος και εξόριστος, γιατί βλέπει πως αυτή δεν µπορεί ν’ ακολουθήσει τα οράµατά του. Συνειδητοποιεί, με πικρή ειρωνεία πως είναι μόνιμη ιδιότητα της ποιητικής  φύσης να έρχεται σε διάσταση με το συμβατικό, καθημερινό κόσμο.

• Η σχέση του με το πλήθος: Ο ποιητής, φτιαγμένος, όπως ο άλμπατρος, για τα μεγάλα ύψη θα αισθάνεται πάντα αποξενωμένος από τις μικρότητες και αθλιότητες του κόσμου, ενώ παράλληλα αυτές θα αποτελούν διαρκώς το έναυσμα για τη ποίησή του τάση και έκφραση.

• Ποίημα αυτοαναφορικότητας: απηχεί τον τρόπο που αντιμετώπισε η κοινωνία της εποχής του τον Μπωντλαίρ: απόρριψη, σεμνοτυφία, καταδίκη, αλλά και την προσωπική του ζωή.

• Δείγμα συμβολισμού: ο  ποιητής  δε  δηλώνει  στο  ποίηµά  του άµεσα  αυτό  που  θέλει  να  πει,  αλλά  το υποβάλλει –και μάλιστα ρυθμικά, μουσικά – έµµεσα, µέσα από σύµβολα, ώστε ο αναγνώστης να έχει τη χαρά της σταδιακής  αποκρυπτογράφησης  του νοήµατος. (εκπληρώνει την άποψη του St. Mallarmé για το συμβολισμό).

• Τα σύμβολα του ποιήματος:

Άλμπατρος = ποιητής

Ναυτικοί = οι άλλοι, οι αμύητοι στο ποιητικό φαινόμενο, στην ποιητική πραγματικότητα

Το κατάστρωμα του πλοίου = η καθημερινή ζωή, οι κοινωνικές συμβάσεις που πληγώνουν τον ποιητή.

Η θάλασσα = η ζωή (και ο θάνατος)

Η πτήση = η ποιητική τέχνη, η αντισυμβατική ζωή που αυτή συνεπάγεται, η πνευματική ελευθερία που βιώνει ο ποιητής

• Η βασική αντίθεση που αποτελεί το δομικό ιστό του ποιήματος: πέταγμα vs κατάστρωμα à αισθητοποίηση της άρσης του ποιητή, πέρα από την καθημερινότητα.

• Υφολογική ανάλυση – ρόλος εκφραστικών  μέσων:

-εικονοποϊα, χωρίς μελοδραματική έξαρση

-εικόνες που δημιουργούν σταδιακή κλιμάκωση δραματικής έντασης με κορύφωση στη δ’ στροφή ( το ποιητικό υποκείμενο εισχωρεί σταδιακά στον ποιητικό μύθο

– προσεκτική επιλογή επιθέτων (κομβικές σημασίες σε κάθε στροφή, με ηχητική δύναμη ώστε να υποβάλλουν τους επιμέρους συμβολισμούς)

• Συναναγνώσεις:

1. Κ. Καρυωτάκης, Σαν δέσμη από τριαντάφυλλα

Σαν δέσμη από τριαντάφυλλα
είδα το βράδυ αυτό.
Κάποια χρυσή, λεπτότατη
στους δρόμους ευωδιά.
Και στην καρδιά
αιφνίδια καλοσύνη.
Στα χέρια το παλτό,
στ’ ανεστραμμένο πρόσωπο η σελήνη.
Ηλεκτρισμένη από φιλήματα
θα ‘λεγες την ατμόσφαιρα.
Η σκέψις, τα ποιήματα,βάρος περιττό.

Έχω κάτι σπασμένα φτερά.
Δεν ξέρω καν γιατί μας ήρθε
το καλοκαίρι αυτό.
Για ποιον ανέλπιστη χαρά,
για ποιες αγάπες
για ποιο ταξίδι ονειρευτό.

2. Μίλτος Σαχτούρης, Ο ελεγκτής

Ένας μπαξές γεμάτος αίμα

ειν’ ο ουρανός

και λίγο χιόνι

έσφιξα τα σκοινιά μου

πρέπει και πάλι να ελέγξω

τ’ αστέρια

εγώ

κληρονόμος  πουλιών

πρέπει

έστω και με σπασμένα φτερά να πετάω.

Δείτε και παλιότερες αναρτήσεις: εδώ και καλή μελέτη.