Τη δεκαετία του ’90, προσπαθώντας εναγωνίως να «κατασκευάσουμε» την προσωπική μας παιδαγωγική βιοθεωρία, μια παρέα νέων τότε εκπαιδευτικών αντλούσαμε έμπνευση από τον Neil Postman και το βιβλίο του «Η διδασκαλία ως μέσο ανατροπής του κατεστημένου» (Teaching as a Subversive Activity). Βιβλίο αιρετικό για την εποχή του, βοήθησε πολλούς εκπαιδευτικούς να χρησιμοποιήσουν τη διδασκαλία ως διαδικασία χειραφέτησης των μαθητών τους. Θυμάμαι πως το βιβλίο επανέφερε τη σωκρατική μέθοδο ως τρόπο προσέγγισης και ανακάλυψης της γνώσης και σκιαγραφούσε έναν δάσκαλο – καθοδηγητή με αδιαπραγμάτευτη ανθρωπιστική διάθεση απέναντι στους μαθητές του. Αντιγράφω από το οπισθόφυλλο: «Δεν είμαστε «ενάντια» στους γραφειοκράτες περισσότερο απ ό, τι είμαστε «υπέρ» τους. Μοιάζουν με ηλεκτρικές πρίζες: πιθανότατα δε θα καταργηθούν αλλά χρειάζεται πράγματι να ελέγχονται αν θέλουμε να παραμείνουν ορατά και χρήσιμα τα προνόμια μιας δημοκρατικής κοινωνίας. Κι αυτός είναι ο λόγος πού θέλουμε να γίνουν τα σχολεία «ανατρεπτικά» για να χρησιμεύουν σαν ένα είδος αντιγραφειοκρατικής γραφειοκρατίας προμηθεύοντας στη νεολαία μια «σε τί χρησιμεύει αυτό;» προοπτική στη δική της κοινωνία. Βεβαίως δεν είναι ρεαλιστικό να περιμένουμε πως αυτή τη λειτουργία θα την επιτελέσουν εκείνοι που ελέγχουν τα μέσα επικοινωνίας, ούτε οι στρατηγοί και οι πολιτικοί ούτε και είναι λογικό να περιμένουμε κάτι τέτοιο απ’ τούς «διανοούμενους» γιατί δεν έχουν τρόπο πρόσβασης στην πλειοψηφία τής νεολαίας. Μπορούν όμως να το κάνουν οι καθηγητές κι έτσι η πρωταρχική ευθύνη ανήκει σ’ αυτούς».
Ανακαλύπτοντας τον Postman, συνεχίσαμε να διαβάζουμε τις απόψεις του σχετικά με την τεχνολογία και τις διεισδυτικές και καίριες αναλύσεις του για τις ψυχολογικές, κοινωνικές και πολιτικές επιδράσεις της τεχνολογίας και των Μέσων Ενημέρωσης. Κριτικό πνεύμα χωρίς επιτηδευμένες θεωρητικές εξάρσεις καθώς η επαφή με την απτή πραγματικότητα είναι διαρκής στα έργα του. Προτείνουμε, λοιπόν, χωρίς ενδοιασμούς την ανάγνωσή τους. Με αφορμή μάλιστα την παρακάτω εξεικονισμένη παρουσίαση της σύγκρισης των λογοτεχνικών προφητειών Χάξλεϋ και Όργουελ (που κυκλοφορεί στο διαδίκτυο) βασισμένη στο βιβλίο του Postman: «Διασκέδαση μέχρι θανάτου.Ο δημόσιος λόγος στην εποχή του θεάματος», μπορείτε να διαπιστώσετε την ερμηνευτική δύναμη του λόγου του Postman. Το παραθέτω προς στοχασμό:
