Ο μήνας της Ποίησης. Ποιητής 1ος: Μίλτος Σαχτούρης.

Δημιουργός ενός «παρά-λογου» κόσμου, με τις νεοϋπερρεαλιστικές του εικόνες, «Ο τρελός λαγός», όπως αποκαλεί τον ποιητικό του εαυτό, ο Μίλτος Σαχτούρης αυτοβιογραφείται στο ντοκυμαντέρ του Γιάννη Σμαραγδή και στην εκπομπή «Περισκόπιο». Ποιήματα σύντομα, αφαιρετικά και με εξαιρετικά τολμηρή και απρόσμενη σύνθεση εικόνων και χρωμάτων που θυμίζουν εξπρεσσιονιστικούς πίνακες. Ο ποιητής πάντοτε παρών σε κάθε μικρό,…

Λαϊκισμός, Μεσσιανισμός και εγκατάλειψη κάθε συλλλογικότητας…

Η αδυναμία της σύγχρονης δημοκρατίας να ανταποκριθεί στις ανάγκες των πολιτών και τις ελπίδες τους για το μέλλον, έχει κινητοποιήσει παγκοσμίως σημαντικούς πολιτικούς στοχαστές, οι οποίοι προσπαθούν να εντοπίσουν τις ιστορικές αιτίες που υπονομεύουν την εμπιστοσύνη των πολιτών στο δημοκρατικό πολίτευμα. Αυτό προσπαθεί να κάνει κι ο Τοντορόφ στο νέο του βιβλίο, με τίτλο:«Οι εσωτερικοί…

Ο ποιητικός μύθος της Ελένης

Ως σημαίνον σύμβολο η Ελένη, των επικών ή τραγικών μύθων, γίνεται διαχρονικά ένα ισχυρό σημείο αναφοράς και έμπενευσης για τους ποιητές. Συνώνυμο της ιδανικής γυναικείας ομορφιάς, της προδοσίας, του ασυμβίβαστου, περιπαθούς και αδίστακτου έρωτα, αλλά και του ανώφελου θανάτου, η ποιητική μορφή της Ελένης άλλοτε γοητεύει κι άλλοτε προκαλεί και καταδικάζεται. Μέσα από την αέναη…

Μιχαήλ Άγγελος, ο «κανόνας» της Αναγεννησιακής τέχνης

Ένας εκκεντρικός και μονήρης δημιουργός που, υπηρετώντας ταυτόχρονα τη ζωγραφική, τη γλυπτική, την αρχιτεκτονική και την ποίηση, προσπαθεί να συνθέσει ιδεαλιστικά το αρχαίο κλασσικό Κάλλος με το χριστιανικό Καλό, εξιδανικεύοντας την ανθρώπινη μορφή και ανάγοντας την τέχνη σε μέσο έκφρασης των βαθύτερων επιπέδων της ανθρώπινης συνείδησης, όπου εδράζεται το αίτημα και η ανάγκη της απροσποίητης…

Το όραμα της αυτονομίας των πολιτών (Κορ. Καστοριάδης)

Χρειαζόμαστε, σήμερα, τη σκέψη και τα ερμηνευτικά εργαλεία του Καστοριάδη, όχι απλώς για να ερμηνεύσουμε και να κατανοήσουμε το παρόν, που συντρίβεται από την «άνοδο της ασημαντότητας» και την απροκάλυπτη επίθεση στην αυτονομία των πολιτών, αλλά για να οραματιστούμε την αναγέννηση της δημοκρατίας, μακριά από την «ετερονομία» και τους ειδήμονες της «φιλελεύθερης ολιγαρχίας» που δεν…

Δεσμώτες εν σπηλαίω μακριά από την αλήθεια;

Η αναφορά,  εκτός ύλης, (μάθημα αρχαίων στο Α4) για το μύθο του σπηλαίου μας έδωσε το έναυσμα για γόνιμο προβληματισμό και σκέψη εντός τάξης. Για να επεκτείνουμε αυτόν τον προβληματισμό, παραθέτουμε μια παλιότερη διάλεξη του Στέλιου Ράμφου (από το «Αντίφωνο») για τις προεκτάσεις του πλατωνικού μύθου: « Πρόκειται για το Μύθο της Γνώσεως και της…

Ο Έρωτας ως θρησκευτικό βίωμα (Ρ.Μ. Ρίλκε)

Το ποίημα  «Σβήσε τα μάτια μου…» ανήκει στην ενότητα με τον τίτλο «Το βιβλίο της αποδημίας (ή του προσκυνήματος)» από την ποιητική συλλογή του Ρίλκε «Το Ωρολόγιον» ή «Το βιβλίο των ωρών»  (Das Stunden-buch, 1905). Τα ποιήματα της συλλογής αυτής, που κυκλοφόρησαν με τη μορφή προσωπικών προσευχών, διαπνέονται από μιαν έντονη εσωτερικότητα και απηχούν τις…

Σε τι χρησιμεύει, τελικά, η λογοτεχνία;

Πολλές φορές, μαθητές και εκπαιδευτικοί, κριτικοί και φιλόσοφοι, δημιουργοί και αναγνώστες προβληματίζονται για τη σκοπιμότητα ύπαρξης της λογοτεχνίας θέτοντας -κατ’ επανάληψη- το ερώτημα «ποια η αξία της;». Σε ένα παλιότερό του άρθρο, στα «Νέα», ο Μιχ. Μητσός προσπαθεί να απαντήσει στον Ουμπέρτο Έκο, όταν ο τελευταίος θέττει το ίδιο ερώτημα, σταχυολογώντας ενδιαφέρουσες απαντήσεις από διάφορους…

Η «Νέα Ομιλία» = υποταγή με την αχρήστευση της σκέψης και της φαντασίας…

Ο σεμνός και συνεπής επαναστάτης Χρόνης Μίσσιος -που έφυγε τον περασμένο μήνα από κοντά μας- θἰγει τη σκόπιμη υποβάθμιση της γλώσσας από ποικίλες μορφές της πολιτικής και οικονομικής εξουσίας. Επισημαίνει, με έμφαση, πως ο υποβιβασμός / περιορισμός της γλωσσικής έκφρασης  σε έναν «τεχνικό κώδικα διαχειριστικής συνεννόησης», προκαλεί αναπόφευκτα την «κατάργηση ερωτικής σχέσης του μυαλού με…

«Κάτω ο έρωτάς σας. Κάτω η τέχνη σας. Κάτω το σύστημά σας….»

«Είμαι ποιητής. Γι’ αυτό και είμαι ενδιαφέρων.Γι’ αυτό και γράφω ποίηση. Για όλα τα υπόλοιπα γράφω μόνο αν περισσέψουν λέξεις». Έτσι αυτοσυστήνεται ο εμβληματικός Ρώσος ποιητής Βλαδίμηρος Μαγιακόσφκι στην πρώτη φράση της αυτοβιογραφίας του, που έχει τίτλο «Εγώ, αυτοπροσώπως».  Ένας άνθρωπος κι ένας καλλιτέχνης που έζησε έντονα, σε έντονες και ιστορικές εποχές, παθιάστηκε, συμμετείχε, απογοητεύτηκε…